Wprowadzenie net-billingu, czyli systemu wartościowego rozliczenia nadwyżki energii wyprodukowanej przez prosumenta, to najważniejsza zmiana w ramach nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 29 października 2021 r., przyjętej ostatecznie przez Sejm w dniu 2 grudnia 2021 r. w wyniku odrzucenia weta Senatu. Ustawa trafi teraz do podpisu Prezydenta RP.
Wprowadzone rozwiązanie umożliwi dalszy, zrównoważony rozwój prosumentyzmu w Polsce. Mając na względzie prawa nabyte, dotychczasowi prosumenci oraz ci, którzy do 31 marca 2022 r. złożą wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, pozostaną w systemie opustów, z którego będą korzystać przez 15 lat. Natomiast, system net-billingu będzie dotyczyć nowych prosumentów, którzy złożą wniosek o przyłączenie do sieci od 1 kwietnia 2022 r.
Nowy system rozliczeń będzie wspierał dalszy stabilny rozwój energetyki obywatelskiej w Polsce. System net-billingu, to mechanizm prosty i sprawiedliwy społecznie. Polska jest jednym z europejskich liderów w rozwoju OZE, a w szczególności instalacji fotowoltaicznych. To efekt świadomych działań rządu, których celem jest transformacja energetyczna, oparta o technologie zeroemisyjne, jak również zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju
– podkreśla Ireneusz Zyska, wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. OZE.
System net-billingu jest dla prosumenta równie prostym i nieabsorbującym czasowo mechanizmem rozliczeń, co funkcjonujący obecnie system opustów. Obliczanie wartości nadwyżki energii na koncie prosumenta będzie realizował operator w oparciu o algorytm wynikający z przepisów ustawy. Rozliczenie będzie dotyczyło wartości, a nie ilości – jak obecnie, energii elektrycznej, i będzie dokonywane w pieniądzu (PLN), a nie w kilowatogodzinach (kWh). Podstawowym celem net-billingu jest obniżenie rachunków za energię elektryczną w gospodarstwie domowym prosumenta.
Nowe rozwiązania wdrażają przepisy UE obowiązujące państwa członkowskie w tym zakresie. Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej, zmieniającą dyrektywę 2012/27/UE (tzw. dyrektywa rynkowa), wszyscy uczestnicy rynku energii, w tym prosumenci, muszą ponosić opłaty sieciowe. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (tzw. dyrektywa RED II) przewiduje obowiązek umożliwienia prosumentom otrzymywania wynagrodzenia odzwierciedlającego wartość rynkową energii. System net-billingu wprowadza te rozwiązania w życie.
System net-billingu będzie stanowił zachętę dla prosumentów do większej autokonsumpcji energii. Nowoczesny prosument, to aktywny uczestnik rynku energii, który korzysta z urządzeń służących do magazynowania i zarządzania energią w gospodarstwie domowym, ale również reaguje na bodźce cenowe w celu optymalizacji wysokości swoich rachunków.
Nowelizacja ustawy o OZE wprowadza także pojęcie prosumenta zbiorowego i wirtualnego. Dzięki wprowadzonym zmianom prosumentami będzie mogło zostać blisko 14 mln nowych gospodarstw domowych.
Jednocześnie, Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyraża gotowość podjęcia działań, które pozwolą na realizację projektów parasolowych i grantowych finansowanych w ze środków Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) na lata 2014-20. Ministerstwo Klimatu i Środowiska w toku konsultacji przeprowadzonych z udziałem przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego opracowało projekt odpowiednich regulacji, umożliwiających osobom, które zawrą w terminie do 31 marca 2022 r. umowę na dofinansowanie albo zakup lub montaż mikroinstalacji z jednostką samorządu terytorialnego lub innym uprawnionym podmiotem, realizującym projekt dofinansowany w ramach RPO, a także złożą wniosek o przyłączenie mikroinstalacji w terminie do 31 grudnia 2023 r., dokonywanie rozliczenia wytworzonej i pobranej energii elektrycznej w oparciu o system opustów.